Santos Induráin Nafarroako Gobernuko Osasun kontseilariak nabarmendu duenez, itxaron-zerrendak behera egin du azaroan, eta hirugarren hilabetez jarraian jaitsi da. Navarra Sumak "hondamenditzat" jo du kudeaketa, eta PSN, Geroa Bai eta EH Bildu bat etorri dira itxaron zerrendei aurre egiteko plangintza baten beharrean.

EH Bilduk Kontrolerako Osoko Bilkuran egindako interpelazio bati erantzunez, kontseilariak adierazi du "egia dela udak eragin handia izan zuela, eta hainbat parametrori eragin ziela jardueraren jaitsieragatik, baina, era berean, irailaz geroztik pixkanaka berreskuratu dela lehen kontsulten eta ebakuntza kirurgikoen kopurua, uztaileko eta abuztuko impasse hori konpentsatuz. Ekaineko argazkia, bere joerako ondorioetan, urria ixtean izan genezakeenaren edo azaroko datu guztiak zenbatu eta Osasunbidearen webgunean argitaratzean orain izango dugunaren antzekoa da".

Nolanahi ere, kontseilariak aurreratu duenez, "lehen kontsultetan 1.836 paziente gutxiago daude zain, hiru hilabetez jarraian behera eginez eta urteko lehen seihilekoan eman zen dinamikarekin bat etorriz, Covidaren Omicron olatuak ekarri zuen guztia gainditu ondoren. Azaroa 57.749 pertsonarekin itxi da -zain daudenak-, baina oraindik itxaronaldien funtsezko datua ezagutzea falta da, horietan ere antzeko joera baitago ", azaldu du.

Gainera, Indurainek adierazi duenez, Ministerioaren 2022ko lehen zatiari buruzko SISLE txostena kontuan hartuta, "Nafarroa sendotzen ari da ebakuntza kirurgiko baterako gutxien itxoin behar den erkidegoetako bat bezala, baita denborek eta zain dauden pertsonen kopuruek ere hobera egin dute joan den urteko itxierarekin alderatuta; izan ere, parametro batzuetan – hala nola biztanleriaren araberako tasetan – ez datoz bat estatu mailako bilakaera orokorrarekin, Nafarroan behera egin baitute, eta beste autonomia-erkidego batzuetan, berriz, gora".

Indurainek adierazi duenez, txosten horrek "Nafarroako itxaronzerrenda kirurgikoaren egoera ona finkatu dela islatzen du beste autonomia batzuekin alderatuta (hirugarren tasarik onena), batez besteko itxaronaldian ere 10 eguneko jaitsiera (82 egunetik 72 egunera) adierazten baitu".

Bestalde, "1.000 biztanleko tasaren arabera, lehen kontsultetan hobekuntza egon da, 18. postutik 16.era igaro da, eta batez besteko itxaronaldiaren bilakaera positiboa % 20 murriztu da, 109 egunetik 87ra igaro baita", defendatu du.

Hala, Indurainek defendatu duenez, "urriko oinarrizko estatistika finkatuek eta azaroko aurrerapenak erakusten dute aurreko hilabeteekin eta urteekin alderatuta parametro ia guztiek behera egin dutela, egiturazko arrazoiengatik (profesionalen falta), salbuespenekoengatik (pandemiaren azken arrastoak) edo urtaroengatik (profesional sanitarioen atsedenaldiak) izandako gorabehera puntualetatik haratago".

Hartutako neurriei dagokienez, Indurainek adierazi du "epe laburragorako ekintzak" egiten ari direla, "batez ere norberaren jardueran oinarrituta, hau da, osasun-sistema publikoan, arruntean zein ezohikoan; eta epe ertain eta luzerako beste ekintza sakonago batzuk, zerrenden kudeaketari eta itxaron-denborei buruzko gaiekin zerikusia dutenak (eraginik handiena duten espezialitateetako lantaldeak), bai eta esku-hartze sistemiko eta integralagoak ere, hala nola Lehen Mailako Arretaren ebazteko gaitasuna handitzera bideratutako ekintza eta errefortzu guztiak".

Bestalde, Indurainek adierazi duenez, "batzuetan batzuek uste dutenaren aurka, edo behintzat esaten dutenaren aurka, Nafarroako itxaron-zerrendekin lotutako kontzertuetan edo deribazioetan egindako gastua (CUNrekin egindako hitzarmena, etab.) egonkor egon da azken urteotan, eta, gainera, prestazio eta itunetarako urteko aurrekontu osoaren % 1,5 baino ez da, beste gai eta jarduera asko barne hartzen dituena (osasun-garraioa, oxigenoterapia, probak), sare pribatu/itunpekotik ematen diren jarduera eta zerbitzuak, hainbat arrazoi direla medio eta oraingoz, ezin direlako osasun publikoko sistematik heldu".

Txomin Gonzalezek (EH Bildu) adierazi du itxaron-zerrenden egoera "kezkagarria" dela, "72 eguneko batez besteko atzerapenarekin", eta adierazi du "jarduera zertxobait berreskuratu" dela azken hilabeteetan, "baina beti peoikadekin eta ezohiko lanaldiekin lotuta, arrisku gehiegi dituen sistema bat, bidegabekeriak eta, batez ere, jarduera beragatik desberdin ordaintzen ari delako, eta ez dugu uste hori denik irtenbiderik onena. Nafarroako Gobernuak ez du mahai gainean estrategia bat jarri arazoei alternatiba integral bat bilatzeko", adierazi du.

Cristina Ibarrolak (Navarra Suma) esan du EH Bildu "Nafarroako osasunaren hondamendi honen erantzule eta konplize" dela, "nahiz eta interpelazio asko ekarri, Gobernu hau, Osasun kontseilaria eta bere taldea legegintzaldi osoan mantendu dutelako, dena adostuz, dena onartuz, dena estaliz. Nafarroako osasuna aitzindaria izan zen UPNrekin eta orain itxaron-zerrendarik txarrenak ditugu. Nafarroak errekorra hautsi du batez besteko itxaronaldi txarrenekin. Aurreko legegintzaldiko Osasun aurrekontuak baino mila milioi gehiago izan dituzte, eta 21.529 pertsona gehiago daude kontsulta baten zain", kritikatu du.

Patricia Fanlok (PSN) adierazi duenez, Ministerioaren txostenek "esaten digute Nafarroa dela pazienteen ehuneko txikiena duen bigarren erkidegoa itxaronzerrenda kirurgikoari dagokionez, eta lehen kontsultetako itxaronaldiak hobetuz doaz. Ez dira datu desiragarriak, baina pandemia aurreko zifrak pixkanaka berreskuratzeko bide onetik doazela adierazten digute. Pandemia dela eta, zifra horiek azaltzen jarraitzen dute. Oraindik ere ikusten ari gara horren ondorioak. Beharrezkoa da itxaron-zerrendei anbizio handiko plan batekin ekitea".

Ana Ansak (Geroa Bai) adierazi duenez, "aurkeztu daitezkeen zifrez haragoko hausnarketa bat behar dugu, kopuruak neurrigabeak dira oraindik, ez dira kudeaketarako baliagarriak eta biztanleek ezin dituzte onartu. Ez diegu beharrei erantzuten. Benetan plan bat behar dugu itxaron-zerrendei heltzeko. Badakigu arrazoiak diziplina anitzekoak direla; horregatik, plan bat behar dugu itxaron-zerrendak murrizteko, eskaria kudeatzeko, sistemaren eraginkortasuna hobetzeko ".

Mikel Builek (Podemos-Ahal Dugu) nabarmendu duenez, "itxaron-zerrendak pandemiaren ajea izaten ari dira Estatu osoan, ez bakarrik Nafarroan", eta "joera positiboa dago, ez da nahikoa, itxarote-denbora horiek onartezinak baitira. Kontseilariak gure konpromisoa du babes ekonomikoari dagokionez edo ideiak emateko”.