Parlamentuaren osoko bilkurak Nafarroako Arrantza Kudeaketari buruzko Foru Legea onetsi du gaur PSNren, EH Bilduren, Geroa Bairen eta Contigo-Zurekinen aldeko botoekin, PPN eta Voxen abstentzioekin eta UPNren aurkako botoarekin. Nafarroako legeria estatuko eta Europako araudira egokitzeari buruzko legea da, metatutako esperientzia baliatzeko gai izanen den esparru propio bat ezartzeko, premia berriei erantzuteko.

Gobernuak bidalitako Legearen helburua arrantza baliabideen aprobetxamendu ordenatua bermatzea da. Horretarako, egungo agertokietara egokitu behar da, ur ekosistemen egoerari dagokienez eta arrantzaren inguruko pertzepzio sozial berriari dagokionez.

Nafarroako Ehizari eta Arrantzari buruzko 17/2005 Foru Legea onartu zenetik hamabost urte igaro dira, eta uretako ekosistemen eta kudeaketa ekosistemen bilakaera ikusita, jarduera bat eta bestea bi lege desberdinetan bereiztea erabaki da. Horren asmoa arrantzaren praktika modalitate jasangarriagoetara bideratzea da, horren gozamena (aisialdikoa) espezieen egoera ona kontserbatzearekin eta mantentzearekin bateragarri egiteko helburuarekin.

Horregatik, ibaiko habitata hobetzeko eta biodibertsitatea zaintzeko, arrantzaren aprobetxamenduan jasangarritasun irizpideak ezarri dira; eta horretarako, Aholku Batzorde bat sortu da, lizentziak eta baimenak arautu dira, eta arrantza piezen merkaturatzea eta garraioa arautu dira, kirol lehiaketez gain.

Bestalde, arrantza espezien habitata kontserbatzeko programa sortzea posible den aztertu dute; hori guztia ezagutza zientifikoan eta gainerako faktore hidrobiologiko, ekologiko, sozial eta beste edozein arlotan oinarritutako plangintzan oinarrituta.

Hori horrela, bereizi egiten dira arrantzatu daitezkeen espezie autoktonoak, babes bereziko araubidea duten espezie basatiak eta espezie exotiko inbaditzaileak. Azken horien kontrola nabarmendu behar da, besteak beste, Espezie Exotikoak Kudeatzeko Plan Teknikoaren bidez. Gai honetako ekintza osatzeko, berariaz tipifikatu dira espezie exotiko inbaditzaileekin zerikusia duten arauhausteak: oso larriak edo larriak izan daitezke; oso larriak biziak badira eta arrantza eremutik kanpo badaude, eta larriak, nahitaezko sakrifizioa alde batera uzten bada edo beita gisa erabiltzen badira.

Oro har ezarrita dagoenez, zehapena edukitzeak ez du esan nahi lizentzia kenduko denik edo arrantzan aritzeko gaitasungabetzea emanen denik. Dena dela, lizentzia galdu duen norbaitek edo gaitasungabetze egoeran dagoen norbaitek zehapena jasotzen badu, zehapen berria lehenengoa amaitu ondoren hasiko da.

Lege berriarekin ingurumen arloko ordezko zerbitzua eskatzeko ez da behar izanen zehapen irmoa izatea, prozesua martxan egotea soilik behar da. Fauna urtarrari eragiten dioten ur lasterretara egindako isurketekin lotutako arauhausteen kasuan, zehapenak kontuan hartuko du, kaltetutako aleez gain, kaltetutako ur masaren tartea.

Nobedade aipagarri modura, nabarmentzekoa da arrantza debekualdiaren xedapen orokorrak ez direla urtero onetsi behar, eta bost urtez egonen direla indarrean.

Barrutiei dagokienez, berdin du publiko zein pribatu izan, baliteke Departamentu eskudunak ezartzea erreserbaren azaleraren zati bat debekatzeko, espezie jakin baten aprobetxamendua mugatzeko edo arrantza denboraldia murrizteko aukera. Fauna basatia babesteko litekeena da arrantza jarduerak debekatzea epizootiak edo gaixotasun kutsakorrak daudenean.

Bestalde, gaueko arrantzaren gaineko debeku orokorretik salbuetsi dira Departamentuaren aldez aurreko baimena duten interes eta izaera sozialeko egoerak.

Barrutietako arrantza erauzteko erregimenak ezinen du ubide nagusien arrantzarako luzera osoaren % 20 gainditu, arrantza arro bakoitzean.

Bidasoa ibaian Lehendabizikoa deritzon izokin atlantikoaren lehen harrapaketak "eskualdearen izaera sinbolikoa eta sustapenekoa" aldarrikatzen duela kontuan hartuta, presa hori merkaturatzeko debekutik salbuestea adostu da, zeina 23. artikuluaren arabera, Nafarroan harrapatutako ale guztiei baitagokie.

Azkenik, eta erronka demografikoa duten udalerrietan turismoa sustatze aldera – ostatu gaua eskatzen da –, Foru Komunitatean dauden arrantza baimenen artean gehienez % 15eko erreserba ezartzea erabaki da, eta kalifikazio horren pean dauden turismo ostatuko establezimenduek baimen horiek eskuratu ahal izanen dituzte.

Ekonomia eta Ogasuneko Batzordeak irizpena onetsi ostean, Nafarroako Arrantza Kudeaketari buruzko Foru Legea NAOn argitaratu eta hurrengo egunean sartuko da indarrean.

• www.nafarroakoparlamentua.eus 

• Foru lege proiektua (32. NPAO, 2023-11-10ekoa)

• Zuzenketak (42. NPAO, 2023-12-05ekoa)

• Irizpena (49. NPAO, 2023-12-19koa)