Osasun Batzordeak aho batez onetsi du gaur erabaki bat, zeinaren bidez Nafarroako Gobernua premiatzen baita “Nafarroan legez ezarritako gaixotasun larri bat edo minbizia duen beren kargurako adingabe bat modu zuzen, jarraitu eta iraunkorrean zaintze aldera lanaldia eta soldata murrizten duten gurasoek, adoptatzaileek edo harrera-egileek pairatzen duten diru-sarreren galera konpentsatzeko sorospena alda dezan eta, horrenbestez, Opor, lizentzia eta baimenen erregelamendua onesten duen otsailaren 9ko 11/2009 Foru Dekretua alda dezan, tartea % 50etik % 99ra bitarte igotzekomo”.

Erabakian bigarren puntu bat sartu da, Navarra Sumaren abstentzioarekin, non Nafarroako Gobernuari eskatzen zaion “Nafarroan minbizia duten neska-mutikoen aldi baterako desgaitasuna onar dezan eta Diputatuen Kongresuak 2017an onetsitako legez besteko proposamena aplika dezan Nafarroan –horren arabera, minbizia duten haur eta nerabeei % 33ko desgaitasuna aitortzen zaie diagnostikoa egiten den unetik beretik–,  0tik 14 urtera bitarteko adingabeek eta haien familiek laguntzak eta zerbitzuak jaso ahal izan ditzaten”. PSN, Geroa Bai, EH Bildu, Podemos-Ahal Dugu eta I-Ek alde bozkatu dute.

Talde berberek, hirugarren atal batean, Nafarroako Gobernua premiatu dute “2. puntuan adierazitako desgaitasuna onar dezan eta onarpen hori urrunetik egin dadin, minbizia duen neska-mutikoak zentro nagusira joan behar izan gabe emota”.

Azkenik, berriro ere aho batez, foru exekutiboari eskaera egiten zaio, “PADI-Haurren Hortzetako Osasun Laguntzaren Programan sar daitezen txantxarrak, lehen hortzaldiko hortz-erauzketa aurreratu gabeak eta minbizia duten bigarren hortzaldiko haur nafarren hortz-protesiak.”

Zioen azalpenean, PSN, Geroa Bai, EH Bildu, Podemos-Ahal Dugu eta IE talde parlamentarioek sustatutako erabakiak proposatzen du aurre egitea haur-minbizia gainditu dutenek izaten dituzten sekuela fisiko edo psikologikoei edo ondorio berantiarrei, bai aho-hortzetako osasunari dagokionez PADI programa handituz, bai laguntzak eta zerbitzuak jasotzeari dagokionez ere, kasu honetan Kongresuak 2017an onetsitako legez besteko proposamenean bildutakoa abiaraziz.

Testu horren arabera, minbizia duten haur eta nerabeei % 33ko desgaitasuna aitortzen zaie diagnostikoa egiten den unetik beretik, 0tik 14 urtera bitarteko adingabeek eta haien familiek hainbat laguntza eta zerbitzu jasotzea errazteko, baina “Nafarroan, ordea, hori ez da ezartzera iritsi”.

Haurren minbizia da oraindik ere herrialde garatuetan haurrak gaixotasun bat dela-eta hiltzeko zio nagusia. Munduan, 250.000 kasu inguru diagnostikatzen dira urtero.

2021ean, Nafarroako Foru Komunitatean 107 familia artatu ditugu –1989tik, 515–, 16tik 18ra bitarte diagnostiko batez beste, %75-80ko biziraupen-indizearekin. 2021ean, 40tik 50era bitarte haur egon dira tratamenduan, eta leuzemia eta garuneko tumoreak dira haurrengan gehien ematen diren minbizi motak.

Helduek izan dezaketen gorputz-atal berberetan izan dezakete haurrek minbizia, baina badaude aldeak; supituan gerta daiteke, inolako sintoma goiztiarrik gabe. Sendatze-indizea ere handiagoa da: % 75 ingurukoa.

Azkenik, azpimarratzen da ikerkuntza funts-funtsezkoa dela haur-tumoreak sendatzeko bidean aurrera egiteko nahiz egungo tratamenduak hobetzeko eta haur horien biharko bizi-kalitatea mugatzen ahal dituzten sekuelak murriztea lortzeko.

Bilkura Nuria Medinak zuzendu du (PSN), eta bertan izan dira Cristina Ibarrola, Elena Llorente, Ángel Ansa, Raquel Garbayo, Alberto Bonilla, (Navarra Suma talde parlamentarioa), Patricia Fanlo, Ainhoa Unzu, (PSN talde parlamentarioa), Ana Ansa (modu telematikoan), Isabel Aramburu (Geroa Bai talde parlamentarioa), Txomin González, Bakartxo Ruiz (EH Bildu talde parlamentarioa), Mikel Buil (Podemos-Ahal Dugu foru parlamentarien elkartea) eta Marisa de Simón (I-E).

• www.nafarroakoparlamentua.eus

Mozioa (12. NPAO, 2021-02-01ekoa)