Navarra Sumak abstentzioa eskaini du EH Bildu kanpo uzteko

 

Javier Esparza (Navarra Suma) izan da X. legegintzaldiko Foru Komunitatearen lehen eztabaidako eledunen txandari hasiera eman diona. Bere formazioaren abstentzio estrategikoa eskaini dio Gobernuko lehendakariari EH Bildu Nafarroan baztertzeko baldintzapean.

 

Navarra Sumaren eskaintzak, zehaztu duenez, ez du "Gobernua bertan behera utzi nahi, Nafarroa eta nafarrak lagundu baizik”. “Nafarroaren garapenerako funtsezkoak izango diren arloetan akordioak" eskaintzen dituzte, baita 2021eko Aurrekontuetarako ere, nahiz eta “batzuek gure eskaera pozoitutako gozoki bat dela dioten”.

 

Hala mintzatu da Javier Esparza Foru Komunitatearen egoerari buruzko eztabaidan egin duen lehenengo interbentzioan, non adierazi baituen PSNren gobernua “aurreko legegintzaldiko politika abertzaleen jarraitzaile” dela, inbestiduratik pasa diren 15 hilabete hauetan “kudeatzeko gaitasunik gabea”.

 

Esparzak "beste bide bat" eskaini dio Chiviteri, “elkarrizketa, moderazioa eta lidergo partekatua, elkarrizketa eta ekintza". Ildo horretan, "abstentzioa" eskaini dio, "Nafarroaren etorkizuna EH Bildurengandik bereizteko". "Nahikoa ordaindu diezu presidente egiteagatik, ez ezazu Nafarroa bere oparotasuna geldiaraztera kondenatu", gaineratu du.

 

Era berean, Navarra Sumako bozeramaileak Chiviteren kudeaketa kritikatu du, Gobernua "beste batzuek zuzentzen" dutela adierazi du. “Loteria” gisa izendatu ditu Esparzak aliantza hauek, “politika abertzaleen jarraipena” eragin dutenak.

 

PSNren jarrera “ahultzat” jo du Esparzak, izan ere, Gobernuko lehendakaritza berea den arren, “ezin izango baititu politika sozialistak aurrera eraman, nazionalistak baizik”. Gobernua babesten duten 30 parlamentaritik “11 sozialistak dira, 16 abertzaile-independentistak (Geroa Bai eta EH Bilduri erreferentzia eginez) eta 3 muturreko ezkerrekoak eta populistak (Podemos-Ahal Dugu eta I-E)”.

 

Esparzak gaineratu du EH Bilduk “ordainsari bat ordaintzera behartu” dituela bere lehendakaritza ahalbidetu zuen abstentzioagatik. Ordain honek, bere ustez, Gobernuak “bere programa eta printzipioak alde batera uztea” eragin du, baita Geroa Bai eta EH Bilduri “karguen banaketa” bat egitea ere.

 

Esparzak legegintzaldiko hamabost hilabete hauek definitzeko esan du “politika abertzaleen jarraipena” izan dela eta “Nafarroaren garapena moteltzen duten kideen arteko tentsioak” izan direla.

 

Horregatik, Navarra Sumako eledunak Foru Komunitatea “enplegua sortuko duten inbertsioak egiteko erakargarri” bihurtuko duen erreforma fiskala eskatu du.

 

Era berean, Esparzak abiadura handiaren arloko kudeaketa arbuiatu du, “akordiora iritsi eta 15 hilabete beranduago ez baitakigu ezer”, eta Tafalla inguruko 3.2 eta 3.3 zatiak “erabat geldi daudela ematen du, enpresak langileak kaleratu baititu”. +

 

Eskubide sozialei dagokienez, adierazi du “aurreko legegintzaldiaren jarraipena besterik ez dela egin, hitz emandakoa alde batera utziz”.

 

Esparzaren hitzetan, lana eta familia uztartzeko politikek "erabateko utzikeria" erakutsi dute, "milioi bat euro baino gutxiagoz” hornitu baitira politika hauek, Euskadiko 40 milioien aurrean.

 

Berdintasunaren arloan, "egin beharreko lehen gauza" Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Foru Legearen plan estrategikoa onartzea zela esan du, "dagoeneko zazpi hilabeteko atzerapena duena, onartzeko lizitazioa atzeratu zutelako".

 

Gaineratu duenez, hizkuntzaren alorrean "aurreko legegintzaldiko kontseilari abertzale bera da oraingo burua, eta, beraz, politika bera da".

 

Kulturan, Vianako Printzea Sariak eta Erregeen ausentzia aipatu ditu, eta "erabakia hartzeagatik kritika egin zuen lehendakari sozialista batek erabakia berretsi eta Barkos lehendakariak bezala egin duela” esan du.

 

Azkenik, koronabirusaren kudeaketa kritikatu du, izan ere, "hasieratik Nafarroa Espainiako eta Europako eskualderik txarrenen artean kokatu du", erabakiak hartzeko atzerapenarekin eta horiek gauzatzeko moteltasunarekin.

 

EH Bildu, María Chiviteren diskurtsoarekin harrituta

 

Bakartxo Ruizek (EH Bildu) adierazi du María Chivite Foru Gobernuko lehendakariaren diskurtsoak “harritu” egin duela, bai erabilitako tonuak, baita edukiak ere.

 

Ruizek adierazi du “beste tonu eta eduki bat espero” zutela egoera epidemiologiko larri honen aurrean. “Zenbakiek zirrara eragiten dute, eta horrela jarraituz gero nafar gizarteak are gehiago sufrituko du. Gure sistema kolokan dago, pandemiaren atzetik goaz”.

 

EH Bilduko eledunak egoera honen aurrean Gobernuari “konpromiso irmoa” eskatu dio, “beste gobernu mota bat ezartzeko. Onartezina da azken hilabetetan Gobernuak hartu dituen erabakiak komunikabideen bidez ezagutzea. Ezin zaie talde politiko eta eragileen ekarpenei bizkarrik eman”.

 

Bere ustetan, “gauza bat da zulo urgenteei adabakiak jartzea, baina neurriak eraginkorrak izan daitezen eraldatzaileak izan behar dute. Azken hamarkadetako erronkarik handienaren aurrean gaude”, adierazi du, eta “neurriak adostasun zabal batekin hartzeko eragileekin hitz egitea ezinbestekoa da, berreraikitze berritzaile bat bilatzeko”.

 

Ruizentzat pasa den udan aurkeztutako Suspertze Planarekin “eredu sozial eta ekonomikoaren eraldaketa sakon baten aldeko apustua egiteko aukera galdu zuen" Gobernuak.

 

EH Bilduko eledunak uste du “Foru gobernuak datozen ekitaldietan baliabideak bermatzeko erabaki propioak hartzeari eta berezko tresna fiskalak erabiltzeari uko egin” diola, “gehien dutenek ekarpen handiagoa eginez. Diru-sarreren galera handi baten aurrean eta inbertsio publiko handiago baten beharraren aurrean neurri estrukturalak hartu ezean, murrizketa testuinguru batean murgilduko gara epe ertainean”, gaineratu du.

 

2021 urterako Aurrekontuek, Ruizen ustetan, “osasun egoerari eta ondorio ekonomiko eta sozialei aurre egiteko ibilbide argia” markatu behar dute, “beste krisi egoera batzuetan ezagutu ditugunetik urrun egon behar dute, oinarri publiko sendoak eraikiz”.

 

Testuinguru horretan, EH Bilduko eledunak oroitarazi du “aurreko krisietako errezetek ez dutela balio, eta norabidea Navarra Sumak proposatzen duena bada, EH Bildu ez da bertan egongo”.

 

Bakartxo Ruizek azaldu du osasun krisiaren bigarren olatuak “bete-betean hartu gaituela, zenbait arlotan behar ziren baliabide eta prebisiorik gabe. Beste behin ere herritarrei ahaleginak eskatu dizkiegu momentu kritiko hauetan, baina horrek esan nahi du orain arte egindakoak ez duela behar bezala funtzionatu eta benetako plan integral bat beharrezkoa dela”.

 

Amaitzeko, EH Bilduko bozeramaileak adierazi du “zaila dela kudeaketa eraginkor eta arin bat burutzea Madrilen eta auzitegien menpe egonik”.

 

Aurrekontuen eztabaida identitateenarekin ez nahasteko eskatu du PSNk

 

Ramón Alzórrizek (PSN) baieztatu du Covid-19ak eragindako krisiaren testuinguru honetan “gizarteak adostasun politikoa eskatzen duela, gatazkak alde batera uztea eta akordioetara heltzea”, eta horregatik, “desberdintasunak beste momentu batzuetarako uzteko” deia luzatu du.

 

Bere hitz hartzean, Ramón Alzórrizek adierazi du datorren urterako Nafarroako Aurrekontu Orokorrak “inoiz baino beharrezkoagoak” direla, eta galdetu du “ea hain zaila den honelako momentuetan adostasunera iristea”.

 

Bozeramaile sozialistak azadu du Aurrekontuek “zerbitzu publikoak indartuko dituzten eta Nafarroako ekonomia berpiztuko duten proposamen politiko, sozial eta ekonomikoak” jasoko dituztela, “inor atzean utzi gabe. Gobernuak konpromiso argia dauka Nafarroaren etorkizunarekin”.

 

Alzórrizek adierazi du “hemendik aurrera datorrena eraikitzeke” dagoela, “denen artean egingo dugula espero dut, Covid-ak sortutako itzalak argituko dituzten aurrekontuak onetsiko ditugula, desberdintasun politikoak atzean utziz, gizarteak eskatzen duen gisan”.

 

PSNko eledunak gehitu duenez, “ezin gara bazterkerian erori, ezin dugu aurrekontuen eztabaida identitateen eztabaida bihurtu”.

 

PSNko parlamentariak esan du “pandemia honek ez duela errudunik, baina denak gara beharrezkoak aurre egiteko”. Azaldu du “krisia hasi zenetik Gobernuko lehendakariak lidergoa hartu zuela, neurriak hartu zituela herritarren osasuna babestu asmoz eta ez zuela atzera egin, neurri zorrotz eta gogorrak baina guztiz beharrezkoak zirenak hartu zituela, Espainiako Gobernuarekin batera pandemia honi aurre egiteko”.

 

Horregatik, Alzórrizek defendatu du “erabaki gogorrak hartu dituen Gobernu irmo bat dagoela, sistema publikoa indartu nahi duena. Bederatzi foru dekretu onetsi dira, horietatik zortzik ez zuten aurkako botorik jaso eta, ulertezina den arren, azkenekoaren aurka bozkatu zuen Navarra Sumak”, oroitarazi du.

 

PSNko eledunak Nafarroako Gobernuaren eraketa prozesuaren errepasoa egin du, esanez PSNk “atzera itzuli nahi ez duten herritarrak” ordezkatzen dituela, “baita lehentasun sozialak politika nafarren erdigunean jartzen ez zituen aldaketa batekin jarraitu nahi ez zutenenak ere”.

 

“Aldaketa sozial bat eskatu zen, ezkertiarra eta aurrerakoia, gure lurrari errespetu instituzionala izanen ziona eta gure aniztasuna konfrontaziorik gabe onartuko zuena. Aurreko Gobernu guztiek ekarpenak egin dituzte egun gure lurra dena izan dadin, baina Nafarroak gidari aldaketa bat behar zuen eta PSNk hala ulertu zuen”, gaineratu du.

 

Hala, Gobernu berriaren eraketan PSOEko zuzendaritza federaleko kide Santos Cerdan sozialista nafarraren "tematasuna" eta María Chiviteren "lidergoa" giltzarri izan zirela adierazi du. "Ez genien presioei jaramonik egin, ezta maniobra ilunei, barne-zatiketa saiakerei edo egunkarietako azalei ere. Eskuak odolez zikinduta edukitzea edo ETA zuritzea leporatu ziguten zenbait alderdik, eta hau tristea da, haiek gobernatzen dutenean bakarrik ulertzen baitute demokrazia".

 

Ramón Alzórrizek azaldu du “24 urteren ondoren Gobernu ezkertiar eta aurrerakoi baten buru” direla, eta jakin dutela “aniztasuna eta elkarrizketa elkar lotzen, arlo sozialari lehentasuna emanez eta gure identitatea babestuz. Intolerantziari aurre egin diogu elkarbizitzaren, errespetuaren, oroitzapenaren, justiziaren eta erreparazioaren bidez, komunitate honek bakea behar baitu”, azaldu du.

 

Amaitzeko, bozeramaile sozialistak esan du atzera begiratzean, egiaztatuko dela “lehendakaria ez zela ezkutatu, errealitate gordina aurkezteko herritarrei aurpegira begiratu ziela eta entzun eta eztabaidatu egin zuela erabakiak modu zintzoan hartzeko”. "Harro gaude bere kudeaketa ausart eta konprometituarekin”.

 

Geroa Baik autogobernuaren aldeko apustu irmoa eskatu du

 

Uxue Barkosek (Geroa Bai) bere babes “osoa” agertu dio foru Gobernuari, eta “Madrilen erabakitzen denaren inertziaz ez jarduteko” eskatu dio. “Autogobernuaren aldeko apustu irmoa” exigitu dio.

 

Bere hitz hartzean, Barkosek adierazi du testuinguru ekonomiko eta sozial honetan “funtsezkoak direla 2021 urterako Aurrekontuak, datorren urtean Gobernuaren kudeaketari egonkortasuna emateko. Akordio sendo batekin onartu beharko dira, urtean zehar eginen diren proiektuei egonkortasun politikoa emateko”, defendatu du.

 

Barkosek, hala, “inertziarik gabeko politika bat” aldarrikatu du, “Estatuko politikaren gorabeheretatik at egonen dena”. Navarra Sumari zuzendu zaio, haien zenbait jarrera “patetikoak izan baitira, esaterako, Madrilen Nafarroan lortu ez diren akordioak bilatuz”.

 

Geroa Baiko eledunak lehendakariari eskatu dio “Nafarroatik eta Nafarroarentzat lan egin dezan. Madrilerako politikak ez dira onak Nafarroarentzat, eta nire taldetik hauek gainditzeko eskatzen dizugu. Gobernu zentralarekin eta Osasun Ministerioarekin koordinatzea ezin da planteamendu uniforme batekin nahasi. Nafarroako Gobernua Covid-aren aurka borrokatzeko neurriak proposatzeko gai izan beharko litzateke”.

 

Uxue Barkosek ohartarazi du pandemiak “urteetako krisia ekarriko duela, eta aurre egin beharko zaiola. Krisitik ateratzeko ereduz aldatu behar da, ezin ditugu akatsak errepikatu”.

 

Foru Gobernuak hartutako neurriei bere taldearen babesa agertu die Barkosek, eta adierazi du hala izaten jarraituko duela kutsatze datuen araberako neurriak hartzen diren heinean.

 

"Komunikazioan ahalegin handiagoa egin behar da, garrantzitsua da informazio koordinatua izatea eta Osasun irizpideak kontuan hartzea", gaineratu du. "Ondo komunikatzen ez badugu, ezin dugu gizarteari eskatzen dizkiogun prebentzio neurrietan zorroztasunik izan", esan du, "neurriak bete daitezen guk ere lagundu egin behar dugu”.

 

Podemos-Ahal Dugu, zerga-sistema justuago baten alde

 

Mikel Builek (Podemos-Ahal Dugu) baieztatu du Covid-19aren pandemiak “Ongizate Estatuaren beharra eta sare publikoa hornituko duen eta justua izanen den zerga-sistema baten beharra azaleratu dituela”.

 

Mikel Builek María Chivite Gobernuko lehendakariari adierazi dio krisiari aurre egiteko “bidean ez dagoela bakarrik, eta Podemos-Ahal Duguren laguntza duela kontingentziari eta kontratu soziala eta ekoizpen eredua birdefinitzearen erronka izugarriari aurre egiteko”. Gainera, Osasun kontseilariari, Santos Induráini esan dio “erakutsi duen jarrerarekin, lehenago edo beranduago aurre egingo diogula”.

 

Hala ere, Builek esan duenez, "denok dakigu koronabirusa Nafarroan izaten ari den intzidentziaren larritasunak esan nahi duela zerbait ez garela ondo egiten ari. Arakatzeari dagokionez Europako lehen erkidegoa gara, zerbitzua indartzeko langile guztiak mantendu ditugu, kontseilariak Ganberaren eta Gobernuaren babesa du finantza- eta giza baliabide-mailan. Neurriak hartzeko orduan komunitate proaktiboa gara, azken aldi honetan murriztaileenak, eta hala eta guztiz ere, kutsatzeko arrisku larrian jarraitzen dugu", deitoratu du.

 

Podemos-Ahal Duguko bozeramailearen ustez, "Covid-aren eraginak mundu gerra baten iraupena izan dezake, ez dakigu noiz amaituko den eta hartutako neurriak egokitzen, sendotzen eta berritzen joan beharko dira. Birusak aurkeztu digun erronka nagusia, kontingentzia oso larrietatik haratago, bere iraupenean dago".

 

Hori dela eta, Builek azaldu du “ezin duela sinetsi Nafarroako eta Espainiako eskuinak zortzi astetako alarma egoera eskatzea gabonetako kanpaina salbatzeko; aurreikuspen eta egokitze falta erakusten du horrek. Aurreikuspenak dira hain zuzen ere pandemiaren ikuspegiaren arazo handienetako bat, eta hau lehen alarma egoeraren kudeaketatik eratorritako autokritika eta ikaspen bat da”.

 

Gainera, zalantzan jarri du Navarra Sumak "pandemiaren erantzukizuna departamentu baten kudeaketan oinarritu izana, hori akats bat da, osasun agintarien sinesgarritasuna kaltetzen duelako eta kutsatzearen arazoa departamentu bakar baten kudeaketara murrizten duelako, osasun-arazoa baino arazo-soziala denean. Dena etekin alderdikoia ateratzeko ahaleginean".

 

Podemos-Ahal Duguko parlamentariak adierazi duenez, krisi honek "kontratu soziala berriz osatzeko aukera bat izan behar du, sistema publikoaren eta herritarren eskubideen defentsarako parametroetatik abiatuta, kalteak betikoek ordain ez ditzaten. Enpresa handiek funts publikoari urtero eragiten dizkioten kalteak orekatzeko urrats bat emateko aukera dugu, osasuna, hezkuntza, eskubide sozialak eta ingurumena erdigunean jartzeko aukera dugu. Europako funtsek ekoizpen-eredua aldatzen laguntzeko aukera ere badugu, aberastasuna hobeto banatzeko eta ingurumena zaintzeko”.

 

I-Ek joera zentrista onartzen du

 

Marisa de Simonek (Izquierda-Ezkerra) Gobernuak osasun krisiari aurre egiteko hartutako neurriak babesten dituela adierazi du, eta hala izaten jarraituko duela adierazi du. “Hau ez da alderdien arteko borroka bat eta gai honetan Gobernuarekin bat egingo dugu”, azaldu du.

 

Adierazi duenez, “neurriak zorroztasunez eta ebidentzia zientifikoko irizpideekin hartu dira. Beharrezko neurriak dira", gaineratu du,"gelditu beharreko kutsatze egoera batean baikaude”.

 

Parlamentariaren esanetan, "egoera honek eragina izan du Nafarroako Gobernuaren ahalmenean", eta pandemiaren ondorioei aurre egiteko neurriak "aukera bat izan daitezke gizarte osoaren hobekuntzarako neurri iraunkorrak eta egiturazkoak ezartzeko".

 

Esan duenez, “sektore guztiak ez dira egoera berdin sufritzen ari”, eta hori dela eta, “gehien dugunok ekarpen handiagoa egin beharko genuke egoera okerragoa dutenek baino”.

 

De Simonen hitzetan, egungo Gobernuan "aldaketaren indar zentristak gailentzen dira, PSN eta Geroa Bai, Ahal Duguren eta Izquierda-Ezkerraren aurrean. Gobernu berria gehiago urruntzen da I-E-ren fiskalitateari buruzko programatik". Hala ere, "Ezberdinen arteko programa baten inguruan batzeari ez diogu uko egin. Lorpen horrek bide aurrerakoi batean jarraitzea dakar", berretsi du.

 

Gobernuak “zenbait gaietan eskuinerantz duen joerak” kezkatzen dituela adierazi ondoren, De Simónek adierazi du ez gaudela “ezkerreko Gobernu baten aurrean, baina gobernu programa akordio bat” dutela.

 

Gobernuaren kudeaketan argiak eta itzalak daudela adierazi du, eta zenbait aurrerapauso garrantzitsu egin direla, “osasun publikoaren indartzea, sektore ahulenei emandako laguntza, adingabeen eta pertsona helduen babesa, errenta bermatua…”. Zerbitzu publikoen garrantzia nabarmendu du, baita pandemiaren bitartean ere.

 

Halaber, De Simónek adierazi du zenbait gaietan Gobernua motela izaten ari dela, esaterako “erlijio irakaskuntzaren ordutegien murrizketari dagokionez, euskararen dekretua garatzeari eta pribatizatutako zerbitzuak sistema publikora itzultzeari dagokionez”.

 

María Chiviteren ihardespena

 

María Chivite Nafarroako Gobernuko lehendakariak adierazi du alarma estatua “behar-beharrezkorako soilik erabiliko duela”. Adierazi duenez, alarma egoera "estaldura legala" da autonomia erkidegoek Covid-19aren aurkako neurriak hartu ahal izateko, eta "nafarren osasuna eta bizitza babesteko erabakiak hartu ahal izateko" soilik erabiltzeko konpromisoa hartu du. Ez da Gobernu honen asmoa behar-beharrezkoa dena baino gehiago erabiltzea ", azpimarratu du.

 

Lehendakariak Navarra Sumako eledunari, Javier Esparzari adierazi dio “pandemian dena ongi egin dutela ez dutela inoiz esan”, izan ere, “inork ez du dena ongi egin, inork ez baitzuen birusa ezagutzen”.

 

“Akatsak egin ditugu eta ez dugu gauza guztiekin asmatu, erabakiak azkar eta modu urgentean hartu behar izan baitira”, baieztatu du lehendakariak, “erabaki guztiek ondorioak dakartzate eta batzuetan osasuna babesteko beste alderdi batzuk kaltetu behar dira”.

 

Ildo horretan, azaldu du kontziente zirela “ostalaritza ixteko erabakia hartzeak zituen ondorioez, eta beraz, Navarra Sumaren jokabidea afera honi dagokionez arduratsua izan ez dela” leporatu dio Esparzari.

 

Lehendakariak esan du “neurriei kritika asko egiten zaizkiela baina ez dituztela alternatibak proposatzen. Norbaitek ideia desberdinak baldin baditu, jakinaraz ditzala”.

 

Zerga-sistemari dagokionez, adierazi du honakoa ez dela “aldaketa handiak egiteko momentua”, eta Navarra Sumari galdetu dio zeintzuk diren arlo honetan egiten dituen proposamenak.