Nafarroako Gobernuko lehendakari Maria Chiviteren ordu eta erdi luzeko hitzaldia aztertzeko 30 minutuko geldialdiaren ondoren, talde parlamentarioen eledunen txanda izan da. Handienetik txikienera, lehenik oposizioko alderdiak, Navarra Suma eta EH Bildu, eta gero Gobernua babesten dutenak, PSN, Geroa Bai, Podemos-Ahal Dugu eta, azkenik, I-E.

 

Arratsaldean (16:30) María Chivitek eledun guztiei batera erantzungo die, denbora mugarik gabe, eta horiek beste hamar minutu izango dituzte erantzuteko, presidenteak eztabaida behin betiko itxi aurretik, berriz ere denbora mugarik gabe.

 

Ondoren, 15 minutuko epea irekiko da talde parlamentario bakoitzak ebazpen-proposamenak aurkez ditzan, talde bakoitzak gehienez bost aurkez ditzake. Proposamenak ostiral honetan eztabaidatu eta bozkatuko dira, 09:15etik aurrera.

 

Navarra Sumak Nafarroaren narriadura EH Bilduren eraginari egotzi dio

 

Javier Esparza Navarra Sumako bozeramaileak Foru Komunitatearen egoerari buruzko eztabaidan salatu duenez, "Nafarroak okerrera egin du", eta María Chivite buru duen "pentapartitoaren alternatiba" gisa aurkeztu du bere burua.

 

Oposizioko lehen taldearen bozeramaile gisa, lehena izan da hitza hartzen presidentearen hitzaldiaren ondoren, eta honela deskribatu du lehendakariaren hitzaldia: "Departamentuz departamentu zerrendatze hutsa egin du, inolako ikuspegi globalik gabe, autokritikarik gabe, autobonboz betetako hitzaldia izan da”.

 

Esparzak prentsan bildutako hainbat adituren eta kolektiboren datu eta iritzi batzuk eman ditu, bere taldea kezkatzen duen eta herritar askok salatzen duten "Nafarroaren hondatzea" berresteko.

 

Nafarroan beti punta-puntakoa izan den osasun-sistemari buruz adierazi du, besteak beste,  beste erkidego batzuek “aurrea hartu dutela”, itxaron-zerrendek inoizko erregistrorik txarrenak lortu dituztela lehen kontsultari, kirurgiari eta azterketei dagokienez, eta Lehen Mailako Arreta "deseginda" dagoela eta medikuak falta direla.

 

Enpleguari dagokionez, Nafarroa "azken hogei urteetako langabezia-tasarik txarrenean" kokatzen duen azken Biztanleria Aktiboaren Inkestari buruz hitz egin du, adieraziz enplegua sortzeko aurreikuspenak okerragoak direla Foru Erkidegorako Espainiarako baino.

 

Era berean, Erriberako garraio-zerbitzu "eskasaz", aseguru pribatuen hazkundeaz eta gazteen emantzipazio-tasaz (“1999az geroztik daturik okerrena lortuz”) mintzatu da, gaineratuz pobreziak gora egin duela eta erkidegoa ez dela “lehen bezain puntakoa" gastu sozialari edo mendekotasunaren arretari dagokionez.

 

Fiskalitateak enpresentzat erakargarri izateari utzi diola azpimarratu du, herritarrak kaltetzen dituela eta lehiakortasun fiskalaren indize autonomikoak zazpi postu galdu dituela 2017tik, eta gaineratu du Nafarroako Ubidea Erriberara eramateko eta AHTaren amaierarako "moteltzea, geldialdi garrantzitsua" izan dela.

 

Esparzak kezka agertu du, halaber, Nafarroa ez delako "talentua atxikitzeko gai" eta "seme-alabentzat nahi duzun hezkuntza-eredua aukeratzeko askatasuna hondatu" egin delako.

 

Navarra Sumako bozeramaileak Chiviteri egotzi dio "narriadura” horren guztiaren erantzukizuna, eta aurrekontu handiagoa izan arren, Nafarroa lidergo postuetara itzultzea "lortu ez duela" aurpegiratu dio.

 

Esparzaren esanetan, Chivite eta Uxue Barkos "ez dira gai izan punta-puntako kokaleku horri eusteko", izan ere, bere ustez, "narriadura" egoera joan den legegintzaldian hasi zen, eta honakoa "jarraipen hutsa" izaten ari da.

 

Aldatu den gauza bakarra “Barkosen ordez Chivite dagoela da”, eta PSNren kasuan "aldaketaren bat gehiago"; izan ere, bere programari, printzipioei eta balioei uko egin die, gizarteari gezurra esan dio eta fidagarria ez dela erakutsi du. Aldi berean, "makroegitura bat sortu du kokatu beharreko guztiak kokatzeko", eta orain "telebista publiko bat sortzeko asmoa dute, bere Gobernuaren mesederako”.

 

Bi lehendakariek gobernatzeko giltza EH Bilduren esku utzi dutela eta hori zergak igotzearen eta enpresak urruntzearen sinonimoa den era berean, aurrerapenaren, abiadura handiaren eta ubidearen aurka ere joatea dela aipatu du.

 

Chiviteren "epe laburreko jarrera" eta "lidergo falta" kritikatu du, eta Pedro Sánchezen "segidismoa" egiten duela aurpegiratu dio. Nafarroan agintzen duena "Cerdán jauna" (PSOEko Antolakuntza idazkaria) dela gaineratu du.

 

"Nafarroaren narriaduraz haratago, historiara pasatuko da Bilduri esker presidente izateagatik, lurralde honek ETAren terrorismoarekin sufritu duenarekin", esan du Esparzak, eta horregatik guztiagatik botoa eman zietenetako askok babesa ukatuko dietela iragarri du.

 

"Nafarroarekin zer egin behar den oso argi" dutela ziurtatu ondoren, "alternatiba" gisa aurkeztu du bere burua Esparzak, eta Nafarroa berriz ere erreferente izango dela adierazi du.

 

EH Bildu, ezkerreko eremuarekiko konpromisoa

 

EH Bilduk Maria Chivite Nafarroako presidentearen "autokonplazentzia" deitoratu du, Foru Komunitatearen egoerari buruzko eztabaidan egindako hitzaldian "ikuspegi estrategikoari eta etorkizunari begira zerbait berria entzuteko aukera galdu delako". Hori dela eta, "anbizioa" eskatu dio neurriak proposatu eta "subiranotasunez" ekiteko.

 

Bakartxo Ruizek esan du bere hitzaldia aurreko asteetan bere kontseilariek egindako balantzearen errepikapena izan dela, oro har, egoerari buruzko "autokonplazentziarekin", nahiz eta Nafarroan "desberdinkeria handiak" dauden.

 

Eta hori guztia konpontzeko "zerga arloan aurreko krisietako errezeta iraungiek ez dute balio", ohartarazi du Ruizek, eta Gobernuari eskatu dio parlamentu honetan dagoen "gehiengo ezkertiar eta aurrerakoiaz" baliatzeko, "gure errealitatearekin bat datozen erabakiak hartzeko" eta ez mugatzeko "Madrilek esaten duenari men egitera"; izan ere, modu ironikoan ziurtatu du hori dela egungo foru gobernuak kogobernantzatzat hartzen duena.

 

Covid-ak eragindako osasun eta ekonomia krisiak markatutako iragan berriaz eta gaurkotasunaz "hausnarketa" egin ondoren esan du sektore publikoaren ahuleziak, “akatsak eta planifikazio falta” azaleratu direla, "kudeaketa arin eta eraginko bat egitea ezinezkoa" dela agerian utziz.

 

Udalerriek, gizarte-taldeek eta bereziki gazteek, "elkartasun ariketa erraldoi" batean egindako ahalegina eskertu ostean, aitortu du "pandemiaren amaieran egotea albiste ona" dela, baina egungo "argi-ilunen" zerumugaren "ilunak" areagotu egin daitezkeela arazoei ondo heltzen ez bazaie.

Hala, osasun-sistemaren gabeziez ohartarazi du, aurrez aurreko arreta oraindik ez baita guztiz berreskuratu, eta gizarte-arretan, berriz, “jarritako bitartekoak ez dira nahikoa izan, eta gaur egun, pandemiaren hasieran baino pertsona gehiago daude arrisku edo pobreza egoeran".

 

Hezkuntza-sisteman ere "arrakala sakonak daude", eta, oro har, "ausardiaz eta ikuspegi eraldatzailearekin jokatzea" eskatu du, esaterako, beste kontsumo-eredu batzuk sustatzea, elikadura- eta energia-subiranotasunean aurrera egitea, "eredu sozioekonomikoa eraldatzeko neurrietan ez baitugu halako anbiziorik ikusten".

 

“Lehendakariak azaldutako datuak gorabehera eta autokonplazentziez haratago ez dezagun ahaztu desberdinkeria handiko gizarte batean bizi garela", ohartarazi du, eta Chiviteri eskatu dio "gure errealitatearekin bat datozen erabakiak hartzeko" eta "Esparza jauna, Navarra Sumako bozeramailea sumintzen duen" gehiengo parlamentarioan oinarritzeko.

 

Horretarako, EH Bilduk "espazio ezkertiar eta aurrerakoi bat sendotzeko" konpromisoa duela esan du, udal finantziazio berrirako akordioarekin eta 2022ko Nafarroako Aurrekontuetarako akordio partzialarekin egin duen bezala.

 

"EH Bilduk bere erantzukizuna gauzatzen du, eta jendearen, langileen, eskubide gutxien duen jendearen, zerbitzu publikoen, osasunaren eta lurraldearen egituraketa orekatuaren hobekuntzan akordioak lortzeko prestasuna eta borondatea du", azaldu du, eta horregatik Gobernuari "azken 6 urteetan aurreratutakoan atzera ez egiteko" eskatu dio.

 

Ez ditu alde batera utzi Gobernuarekin dituzten "ezberdintasunak", batez ere euskarari emandako "tratu ulertezinean" edo AHTaren "proiektu zaharkitua" bultzatzean.

 

Halaber, klima krisia aipatu du, despopulazioa eta erronka demografikoa, bizikidetza, biktima guztien aitortza, memoria inklusiboa, gizarte-kohesioa, lanaren banaketa, "eta batez ere subiranotasunean aurrera egitea, pandemiak agerian utzi baitu erabaki asko hartzea ez dagoela gure esku", errepikatu du.

 

PSN aldaketa-ziklo aurrerakoiaz mintzatu du

 

Ramon Alzórrizek (PSN) adierazi duenez, duela bi urte "Nafarroan aldaketa-ziklo aurrerakoi baterako bidea hasi zen, eta gizarteak Maria Chivitek gidatutako Gobernu berria babestu du".

 

"Gure etorkizuna pertsonentzako proiektu honen sendotzean datza. Ziur gaude bidaia zirraragarri hau luzea izango dela, gero eta jende gehiagok sinesten baitu Gobernu anitzak gidatutako proiektu honetan, helburu sozialak dituena, oraina defendatzen duena eta guztiontzako etorkizun justu baten alde lan egiten duena", ziurtatu du.

 

Oposizioari buruz ez hitz egitea erabaki du Alzórrizek, eta adierazi du "duela urtebete, egun hauetan, osoko bilkuren aretoa ia hutsik zegoen, eta egoera sozial, sanitario eta ekonomikoaren hobekuntzagatiko konfiantza kezkagarria zen. Gaur, urtebete geroago, ikuspegi positiboak dituen zerumuga bat ikusi dugu, zuhurtziaren esparrutik abiatuta, Nafarroarentzat etorkizun oparoa izango duena. Pertsonen babes sanitario, ekonomiko eta sozialetik gure lurra berreskuratu eta eraldatzeko eszenatokira igaro gara, agertoki ezkorretik agertoki baikorrera", ziurtatu du.

 

Alzórrizen arabera, "elkarrizketaren, bizikidetzaren eta negoziazioaren legegintzaldia da hau, zerbitzu publikoak indartzeko eta bidezko susperraldia lortzeko konpromiso irmoa hartzen duena".

 

Adierazi duenez, Nafarroako Alderdi Sozialistak “akordiorako gaitasuna erakutsi du, Parlamentuko gehiengoarekin adostuz nafarrentzat positiboak diren lege, dekretu eta gai erabakigarri guztiak. Sozialistentzat, Nafarroa gobernatzeak helburu bakarra du: Nafarroako herritarren bizitza hobetzea. Politika sozialki baliagarria izan behar da gizarteak errespeta dezan", adierazi du.

 

Bozeramaile sozialistak esan duenez, "esandakoa betetzen ari gara, gure hitzak gaur egun ekintzak dira, PSN irmoa da identitateari dagokionez, eta aurrerakoia arlo sozialean".

 

Gainera, María Chivite presidentearen lana aldarrikatu du, "politika ulertzeko eta egiteko, akordioak lortzeko, entzuteko eta batzeko duen modua".

 

"15 foru dekretu baino gehiago eta bi aurrekontu aurrera ateratzea lortu dugu", besteak beste, eta "hilabete barru Nafarroako ekonomia, gizartea eta industria suspertzeko eta eraldatzeko hirugarren aurrekontua izatea" espero du.

 

Ramón Alzorrizek adierazi duenez, ezagutzen ari diren adierazle ekonomikoek "baikortasunera gonbidatzen gaituzte. Nafarroak Gizarte Segurantzak afiliazio-errekorrak hautsi ditu, ERTEan zeuden pertsona-kopuruak behera egin du, industria-produkzioa erritmo onean doa, desberdintasun-indize txikienak dituen erkidegoa gara ", adierazi du, adierazle horiek "krisiari ilusioz, itxaropenez eta baikortasunez aurre egitea" ahalbidetzen dutela bermatzeko.

 

PSNko bozeramaileak adierazi duenez, Foru Gobernua 2022rako prestatzen ari den aurrekontuak "pertsonen aurrekontuak dira, Nafarroako susperraldi ekonomiko eta sozialaren aurrekontuak. Inbertsioaren aurrekontuak dira, % 30eko hazkundea dutenak. Nafarroak suspertze ekonomikoa sustatuko duten Europako funtsak bideratu ahal izateko giltza dira", esan du.

 

Gainera, Nafarroako Gobernua "azpiegiturekiko konpromisoan aurrerapauso handiak" ematen ari dela defendatu du Alzórrizek, eta abiadura handiko trena eta Nafarroako ubidea bultzatzen ari direla ziurtatu du. Hala, Nafarroako abiadura handiko korridorearen kasuan, Estatuko Gobernuak Europako funtsetatik 145 milioi euro baino gehiago bideratuko dituela esan du. Era berean, Nafarroako Ubidearen lehen fasea zabaltzeko eta bigarren fasearen proiektua idazteko lanean ari direla baloratu du.

 

Gizarteratze-politikei dagokienez, Alzórrizek esan du "pertsonak babestea" erabaki dutela, "Espainiako Gobernuarekin batera inoiz ikusi ez den ezkutu soziala sortuz".

 

Nolanahi ere, "legegintzaldiaren bigarren zati honen erronka nagusia Europako funtsak kudeatzea eta proiektuak gauzatzea izango da, eta administrazio guztiek prest egon behar dute gure Erkidegoa eraldatzeko plan eta ekintza zehatzak garatzeko".

 

Geroa Baik "gobernukide zorrotz" gisa berretsi du bere burua

 

Uxue Barkos (Geroa Bai) "pozik" agertu da Gobernuak egindako hainbat alderdirekin, baina "zailtasunak eta desadostasunak gainditu" behar direla ohartarazi du. “Nire taldea gobernukide zorrotza izango da, baina leiala".

 

Barkosek bere hitzaldian adierazi duenez, duela bi urte alderdi abertzaleak "gobernu honen aldeko apustu irmoa egin zuen, aurreko legealdian hasitako aldaketak Geroa Bairen babesa eta gehiengo aurrerakoi eta anitza sendotzea eskatzen zuela sinetsita".

 

Gaien errepasoan, Barkosek adierazi du "egonkortasun politikoan oinarrituta lan egiten” dutela, “abiapuntu bat baita, sostengu bat. Ganberakideoi dagokigun erantzukizun politikoan, gehiengoaren aldetik egonkortasuna sortzea da gure betebeharretako bat", azaldu du.

 

"Elkarrizketatik lan egitea ekintza politikoaren funtsezko elementuetako bat da. Adostasunerako bokazio hori ez da nahastu behar uko egitearekin", esan du, eta adierazi du alderdiak prest daudela "egoeraren araberako topaguneak sortzeko".

 

Barkosek aitortu du "dena ez dela positiboa", eta esan du badirela “alde batera utzi ezin diren” erronkak. Zorra aipatu du "adostasunak bilatu" beharreko eremu gisa.

 

Barkosen esanetan, transferentzien arloan, "2021ean kontsolidatutakoa oso garrantzitsua da. 20 urteko eskumen-lehortearen ondoren, joan den abuztuan gauzatu zen espetxeetako osasunaren transferentzia", esan du, eta laster "bizitzeko gutxieneko diru-sarrerarena" ikusiko dugula eta abenduan Trafikoko eskumenaren transferentzia.

 

Haren ustez, "dagoeneko beste transferentzia batzuk eskuratzeko lanei ekin behar diegu, ikerketa zientifikoa eta teknikoa, esaterako. Autogobernuaren defentsa oinez erakusten da", azaldu du.

 

Hitzarmen Ekonomikoari dagokionez, Barkosek esan du "kezkatuta" daudela ekarpena eguneratzeko lanetan "aurrerapausorik eman ez delako", eta "datorren urterako ekarpenari buruz Foru Ogasunaren eta Estatuko Ogasunaren artean dagoen desadostasunagatik". Horri dagokionez, "zifra zentzuzkoena Foru Ogasunaren zifrara gehien hurbiltzen dena da. Autogobernurik gabe ez gara ez asko ez ondo ibiliko datorkigun mundu honetan", gaineratu du.

 

Euskarari dagokionez, Uxue Barkosek espero du "akordioaren bidera iritsiko garela. Ez gatoz bat zure alderdiak euskara meritu gisa aitortzeari buruz duen jarrerarekin", esan dio Lehendakariari, eta deitoratu du "Nafarroan eremu mistoan eta ez-euskaldunean frantsesak, ingelesak edo alemanak puntuak ematen dituela eta euskarak, berriz, ez”.  Nafarroa euskaldunaren hizkuntza eskubideei eraso egiteko "zentzugabekeria" eta "anomalia demokratiko" hori gaitzetsi du.

 

Memoriaren arloan, "gure memoria historikoa eta oraintsukoa gure ondare kultural eta etikoaren elementu bilakatzearen" alde agertu da Barkos, "eta hurrengo belaunaldientzako herentziarik onenetakoa izango da". ‘Memoriadun eskolak’ programa eta Biktimen programa nabarmendu ditu, "gai sentikor honetan ahanztura ezin delako instituzionalizatu".

 

Enpleguaren arloan "irmotasuna eta sendotasuna" eskatu ditu, eta "gazteriaren inguruko soldata-estrategia" eskatu du. Etxebizitzari dagokionez, "zerga politikan bultzada bat falta zaigu", adierazi du. Bere ustez, hori egiten ez bada, "erdibidean geratuko gara". Era berean, "eredu energetiko eta digitalaren aldaketaren" aldeko apustua egin du.

 

Osasun arloan, "ezin gara konformatu, bi gai baitaude biluzik: Lehen Mailako Arreta eta Osasun Mentala. Hobekuntzari ekin behar zaio. Gainera, premiazkoa da "hezkuntzaren aldeko Itunean lan egitea, orain arte ez baita garatu edo, ez behintzat partekatu”.

 

Podemos-Ahal Dugu eta erabaki "estrategikoak"

 

Mikel Builek (Podemos-Ahal Dugu) klima-aldaketaren ondorioetan, Foru Erkidegoan bizi diren pobrezia-egoeretan eta Nafarroako jaiotza-tasaren beherakadan jarri du arreta.

 

Builek adierazi duenez, "nahiko une gozoan gaude bi urteko osasun-larrialdiaren ondoren, eta datorren hamarkadaren etorkizuna markatzeko erabaki estrategiko batzuk ditugu aurretik".

 

Builek adierazi duenez, "produktibitateak, lehiakortasunak eta merkatu-berrikuntzek begiak estali dizkigute, klima aldaketa ikustea galaraziz. Klima larrialdi bat daukagu, aurreikusten duena 2050ean Extremadurako klima izango dugula. Legegile gisa lan egokia egiteko, gai hau gure proiekzioetan sartu behar dugu. Gure habitatak babestu behar ditugu, ezin ditugu inbaditu, partzelatu edo kutsatu. Horrexegatik deitoratzen ditugu gure flora eta fauna lehiakortasun ekonomiko handiagoaren premisapean erasotzen duten makroproiektu jakin batzuk", adierazi du.

 

Mikel Builek PSNri eta Geroa Bairi, bere Gobernuko kideei esan die Podemos-Ahal Duguk abiadura handiko trena, Mina Mugakoa bezalako "erauzteko" makroproiektuak, "hegazti-faunarentzat onartezinak diren" parke eolikoak edo Bardeako tiro-poligonoa gaitzetsiko dituela. Aitzitik, bere taldeak "Erriberako ureztapena optimizatzeko, lurraldea egituratzen duen tren baterako edo bizikletaren erabilerarako" proposamenekin bat egingo duela esan du.

 

Gainera, beste neurri batzuen artean, Mikel Builek energia ekoizteko eta prezioetan eragiteko gai izango den enpresa publiko bat "beharrezkoa" dela planteatu du, eta "landa eremuaren abandonua" saihestearen alde egin du, klima aldaketaren aurka borrokatzeko formula gisa.

 

Bestalde, Builek azaldu duenez, "Nafarroak arazo demografiko larria du", eta "azken hamarkadan erkidegoko jaiotza-tasaren % 22 galdu da".

 

Haren ustez, egoera horren azalpena prekarietatean dago, "ugalkortasunaren altxorra duten emakume, gazte eta migratzaileek jasaten baitute bereziki. Premiazkoa da esku hartzea. Lan-erreforma indargabetu behar da", adierazi du.

 

Gainera, Podemos-Ahal Duguko bozeramaileak esan duenez, "Gobernuan egon arren ez gara ikuspegi triunfalistetan eroriko. Erraza da rankingak zure alde erabiltzea. Pobrezia-tasa txikiena dugu, eta herrialdeen artean soldaten batez besteko altuena, baina zifra handiek zifra txikiak ezkutatzen dituzte, eta badago bat benetan asaldatzen gaituena: Erriberako 16 urtetik beherakoen % 28 pobrezia larrian dago. Kontratu soziala hautsita dago, legea bete behar dute, baina ez dute eskubiderik", gaitzetsi du.

 

Builek Gobernuarekin partekatu duenez, "errenta baxuen presio fiskala arindu behar zen, beste aldea falta zaigu, erreforma progresiboa, banaketa behetik eta bilketa goitik hobetzen duen erreforma. Erreforma fiskala erdizka egin da", deitoratu du.

 

Amaitzeko, Buil kezkatuta agertu da ultraeskuina boterera iritsi daitekeelako. "Ultraeskuinak autogobernua garaitu beharreko etsaitzat jotzen du. Jaun feudalak boterera iristea saihestu behar da", ziurtatu du.

 

I-Ek Nafarroa errealaren falta sumatzen du

 

Marisa de Simónek (Izquierda-Ezkerra) Lehendakariari adierazi dionez, "benetako Nafarroaren deskribapena faltan bota dugu", eta "Gobernuaren akordio programatikoan elkartzen garen arren eta aurrerapausoak eman diren arren, ez-betetze larriak ere egon dira”.

 

De Simónek adierazi duenez, osasun-krisiak "ondorio suntsitzaileak" izan ditu, eta, ekonomiari dagokionez, "pandemiak diru-sarrera gutxien dituzten etxeak kolpatu ditu, langile prekarizatuenak”.

 

Defendatu duenez, "nahitaezkoa da programa-akordioa betetzea", eta "gizarte-zerbitzuak indartzearen, enplegua sortzearen eta susperraldi ekonomikoaren alde" egin du. “Bidegabea den errealitate bat aldatu nahi dugu, baina ez dugu makillaje bat egin nahi", esan du.

 

De Simónek Presidenteari adierazi dionez, "faltan bota dugu benetako Nafarroa ez deskribatu izana. Ez digu balio autokonplazentziaren diskurtsoak, premiazkoa da arriskuak detektatzea arazoen konponbideak bilatzeko eta inor atzean ez uzteko". Gainera, berreskuratze-politika "iraunkorrak" defendatu ditu.

 

I-Eko bozeramaileak nabarmendu du Nafarroan langabezia jaitsi egin dela, eta hori "albiste ona" dela, baina gaineratu du "lan-merkatuaren errealitatea txarra" dela, "prekarietatea eta soldata baxuak direla eta". Haren ustez, egiturazko neurriak hartu behar dira, hala nola lan-erreforma indargabetzea edo Lanbide arteko Gutxieneko Soldata igotzea. Era berean, Nafarroako Enplegu Planaren onarpenari balioa eman dio, eta "oso pozik" dagoela adierazi du.

 

De Simónek nabarmendu duenez, "diru-sarrerak handitu behar dira, krisia egiturazko arazoen testuinguruan gertatzen baita, eta horietako bat fiskalitate bidegabea da". Sozietateen gaineko Zerga "erabat bidegabetzat" jo du, lan-errenten ekarpenen eta enpresa-mozkinen artean dagoen distantziagatik. "Gobernuak errespetuzko neurriak hartzen ez baditu, ez da solidarioa izango herri-klaseekin".

 

De Simónek esan du zor publikoa "jasanezina" dela, eta adierazi du 2022rako Aurrekontuek "justizia sozialari lotutako susperraldi ekonomikoaren bidea markatu behar dutela, eta tresna izan behar dutela jendearen bizi-baldintzak hobetzeko, ehun ekonomikoa berreskuratzeko, ekitate-irizpideekin".

 

I-Eko bozeramaileak esan duenez, "Gobernuaren akordio programatikoan elkar onartzen dugu, gutxieneko akordiaok dira, baina beharrezkoak. Akordio programatikoa betetzeko egindako aurrerapenak positibotzat jotzen ditugu", esan du, krisiari" inbertsio sozial gehiagorekin eta babes sozial gehiagorekin "erantzuten zaiola baloratzeko.

 

Osasun eta hezkuntza arloko erronkei, erronka ekonomiko eta sozialei eta klima-aldaketaren aurkako borrokari "irmotasunez" aurre egitea defendatu du.

 

Amaitzeko, De Simónek "larritzat" jo du akordio programatikoa ez betetzea "erlijioak eskola-eremuan duen ordutegi-pisuari" edo "hezkuntza bereizia eskaintzen duten zentroak diruz laguntzeari dagokionez". Azkenik, Administrazioetan euskarak "gutxienez beste hizkuntza batzuen ezagutza bezalako puntuak" eman behar dituela gaineratu du.